We willen optimale meetgegevens van lachgas op de rwzi
Wanneer we onderbouwde informatie zoeken over het vrijkomen van N₂O op rwzi's, kunnen we het best de ogen op Denemarken richten. Van 2018 tot 2020 is in Denemarken grootschalig onderzoek gedaan –https://bit.ly/3EZu5tL– wat ertoe leidde dat de Denen nieuwe kengetallen voor de emissiefactor hebben opgesteld. Die cijfers wijken sterk af van de emissiefactor die de IPCC (International Panel on Climate Change) heeft opgesteld. Houdt de IPCC 1,6% aan als zijnde de hoeveelheid inkomende stikstof die tot lachgas wordt omgezet, het Deense onderzoek liet zien dat de gemeten waarden sterk uiteenlopen op rwzi's. Emissies varieerden tussen 0,05% en 3%, een enorm verschil.
Lachgassensoren
Floris de Heer is lachgasexpert en werkt al enkele jaren samen met het Deense bedrijf Unisense, leverancier van lachgassensoren. Floris heeft anderhalf jaar onderzoek naar lachgassensoren gedaan bij waterschap Aa en Maas voordat hij het team IMD kwam versterken. Als servicepartner van Unisense speelt IMD (samen met Aquon) een belangrijke rol bij een toekomstig onderzoek want, zoals Floris schetst: "Hoe komen we tot goed lachgasonderzoek als we de metingen niet in goede conditie kunnen houden?"
Sensormeting in het water voegt veel toe omdat zowel in de nitrificatie- als denitrificatiefase lachgas gevormd wordt en er door een continue meting ook ingezet kan worden op mitigatie. Wanneer je gedurende een meetcampagne parameters zoals lachgasconcentratie, temperatuur, ammonium, nitraat, luchtdebiet en influentdebiet in Sensight invoert, kun je een brede data-analyse uitvoeren. Die analyse kan als uitgangspunt dienen om procescondities aan te passen en de effecten daarvan op lachgasvorming te observeren. Floris: "Op die manier kunnen we echt gaan meedenken met een waterschap door bijvoorbeeld te zeggen: "Wij kunnen zien dat er iets mis is met het slibafvoer omdat elke keer dat die pomp aanstaat, lachgas wordt gevormd. Zullen we eens proberen die pompen wat zachter te zetten, kijken wat er dan gebeurt?""
Omzetting naar lachgas
"Lachgas kan op verschillende manieren vrijkomen", vervolgt Floris. "Een vertraagde procesregeling met als gevolg een verhoogde ammoniumaanvoer, een verhoogd influentdebiet waarop je slibregeling niet goed is voorbereid, regenval of het mysterie van de winter- of voorjaarsmaanden waarin er in één maand wel tien keer zoveel lachgas kan ontstaat als in andere maanden, zijn een paar voorbeelden. Nadenken over hoeveel van je slib je retourneert is ook zo'n controle-parameter; een keuze die je moet maken omdat de hoeveel slib die jij in je systeem hebt zitten bepalend is voor de snelheid van omzetten, wat weer uitmaakt voor de hoeveelheid lachgas die ontstaat."
Er mag dan weliswaar maar een klein deel van stikstof omgezet worden in lachgas–we meten lage concentraties van hooguit 1 mg/liter en dat klinkt als heel weinig– maar als je bedenkt dat lachgas 265 keer zoveel warmte in de atmosfeer vasthoudt als koolstofdioxide, dan begrijp je dat ook deze kleine concentraties al enorm schadelijk zijn. Wanneer je kijkt naar de totale voetafdruk van een zuivering, dan kan het aandeel van lachgas daarin wel 75% zijn, concludeerde STOWA in een eerder uitgevoerd kleinschalig onderzoek (https://bit.ly/3YljTmh).
Doorsturen data
Een gevoelig punt voor nogal wat waterschappen is het doorsturen van data naar een externe partij. Sensight is echter zeer goed beveiligd én beproefd omdat we er veel ervaring mee hebben bij het bedrijfsleven. De software heeft behalve het voordeel van een helder dashboard dat door verschillende partijen toegankelijk is, nog een belangrijk voordeel: de validatiefunctionaliteit is zeer handig. Je kunt voor elke parameter een validatie instellen die je door de tijd heen kunt optimaliseren. Sensight zorgt ervoor dat je automatisch een melding krijgt wanneer een meting afwijkt van het gemiddelde. Je weet direct wanneer er een storing is en kunt alert reageren. Het resultaat: betrouwbare metingen.
Een eerste waterschap heeft de intentie uitgesproken de data van hun lachgassensoren door IMD te laten valideren. Hiervoor zullen zij de sensordata automatisch bij ons loggen. Voor het waterschap betekent dit dat er continu kwaliteitsmeting wordt uitgevoerd en dat ze aan de slag kunnen met de procesregeling om hun lachgasemissie te verlagen. Floris: "Er is bij waterschappen vanuit het management veel aandacht voor lachgas omdat er op die laag sowieso meer aandacht is voor het halen van klimaatdoelstellingen. Op de zuivering speelt het nog minder ofschoon de interesse vaak groot is. Om een meetcampagne te laten slagen is het juist heel belangrijk dat ook de mensen van de praktijk meegenomen worden. Wanneer zij gaan meedenken en technische oplossingen aandragen, komen we in die samenwerking tot optimale resultaten zowel op meetgebied als in de procesaanpassingen op de rwzi."